สำหรับนักเรียนที่ต้องการหางานพาร์ทไทม์ เพื่อเพิ่มรายได้ ผ่อนภาระค่าใช้จ่ายของผู้ปกครอง หรือต้องการเพิ่มประสบการณ์ให้แก่ตัวเองในช่วงปิดเทอม แม้จะเป็นแนวคิดที่น่าสนับสนุน แต่ก็มีข้อจำกัดบางประการตามกฎหมาย บทความนี้ชวนมาดูกันว่า งานพาร์มไทม์นักเรียนตามข้อกำหนดกฎหมาย งานไหนทำได้ งานไหนทำไม่ได้กันบ้าง เพื่อให้น้อง ๆ สามารถเลือกงานที่เหมาะกับตัวเองมากที่สุด
การทำงานของนักเรียนและกฎหมายที่เกี่ยวข้อง
ตามพระราชบัญญัติคุ้มครองแรงงาน พ.ศ. 2541 ได้กำหนดข้อจำกัดในการทำงานของเด็กไว้อย่างชัดเจน ทั้งเรื่องอายุ และลักษณะงาน ดังนี้
- อายุขั้นต่ำ : เด็กอายุต่ำกว่า 15 ปี ห้ามทำงานโดยเด็ดขาด ส่วนเด็กอายุ 15-18 ปี สามารถทำงานได้ แต่ต้องได้รับความยินยอมจากผู้ปกครอง
- ลักษณะงาน : ห้ามทำงานที่เป็นอันตรายต่อสุขภาพและพัฒนาการของเด็ก เช่น งานที่เกี่ยวข้องกับสารเคมี วัตถุมีพิษ เครื่องจักรกลหนัก หรือสถานที่ที่มีความเสี่ยงสูง
- ชั่วโมงทำงาน : จำกัดชั่วโมงทำงานไม่เกินวันละ 4 ชั่วโมง และไม่เกินสัปดาห์ละ 20 ชั่วโมงในช่วงเปิดเทอม และไม่เกินวันละ 7 ชั่วโมง และไม่เกินสัปดาห์ละ 40 ชั่วโมงในช่วงปิดเทอม
- เวลาทำงาน : ห้ามทำงานในช่วงเวลาระหว่าง 22.00 น. ถึง 06.00 น. ยกเว้นได้รับอนุญาตจากอธิบดีกรมสวัสดิการและคุ้มครองแรงงาน
- วันหยุด : เด็กมีสิทธิได้รับวันหยุดประจำสัปดาห์ไม่น้อยกว่า 1 วัน และวันหยุดตามประเพณีไม่น้อยกว่า 13 วันต่อปี
ชี้ชัด ! งานพาร์ทไทม์นักเรียน งานที่ทำได้
งานพาร์ทไทม์ที่นักเรียน (อายุ 15-18 ปี) สามารถทำได้ โดยคำนึงถึงข้อกฎหมายและข้อควรระวังต่าง ๆ มีดังนี้
- พนักงานร้านสะดวกซื้อ/ซุปเปอร์มาร์เก็ต : งานนี้เหมาะสำหรับนักเรียนที่ต้องการหารายได้เสริมและเรียนรู้ทักษะการบริการลูกค้า
- พนักงานร้านอาหาร/ร้านกาแฟ : งานนี้ช่วยให้นักเรียนได้ฝึกฝนทักษะการทำงานเป็นทีม การสื่อสาร และการแก้ไขปัญหาเฉพาะหน้า
- ติวเตอร์/ผู้ช่วยสอน : นักเรียนที่มีความสามารถในวิชาใดวิชาหนึ่ง สามารถหารายได้จากการสอนพิเศษให้แก่รุ่นน้องหรือเพื่อนร่วมชั้นได้
- งานฝีมือ/ขายของออนไลน์ : นักเรียนที่มีทักษะด้านงานฝีมือ สามารถสร้างสรรค์ผลงานและขายผ่านช่องทางออนไลน์ได้
- พนักงานโรงภาพยนตร์ : งานนี้เหมาะสำหรับนักเรียนที่ชื่นชอบภาพยนตร์และต้องการหารายได้เสริมในช่วงเวลาว่าง
- พนักงานแจกเอกสาร/ใบปลิว : งานนี้เหมาะสำหรับนักเรียนที่ต้องการหารายได้เสริมและมีเวลาว่างในช่วงสั้น ๆ
- ผู้ช่วยงานเอกสาร/คีย์ข้อมูล : งานนี้ช่วยให้นักเรียนได้ฝึกฝนทักษะการใช้คอมพิวเตอร์และโปรแกรมต่าง ๆ
- งานดูแลสัตว์เลี้ยง : นักเรียนที่รักสัตว์ สามารถหารายได้จากการดูแลสัตว์เลี้ยงให้แก่เพื่อนบ้านหรือคนรู้จักได้
- ผู้ช่วยจัดกิจกรรม/อีเวนต์ : งานนี้เหมาะสำหรับนักเรียนที่ชอบความท้าทายและต้องการเรียนรู้ทักษะการจัดการและการทำงานเป็นทีม
- งานขายสินค้าออนไลน์ : ในกรณีที่อายุ 18 ปีแล้วจะสามารถทำได้เต็มรูปแบบ แต่ในช่วงอายุ 15-18 ปีจะต้องได้รับการยินยอมจากผู้ปกครอง และทำตามข้อจำกัดของชั่วโมงการทำงาน
งานพาร์ทไทม์นักเรียนที่ไม่แนะนำ (อายุต่ำกว่า 18 ปี)
- งานที่เกี่ยวข้องกับเครื่องดื่มแอลกอฮอล์หรือบุหรี่
- งานในสถานบันเทิงยามค่ำคืน
- งานที่ต้องทำงานในที่สูงหรือที่อับอากาศ
- งานที่เกี่ยวกับสารเคมีอันตราย
ข้อควรระวังในการทำงานพาร์ทไทม์นักเรียน
- หาแหล่งงานที่น่าเชื่อถือ เช่น เว็บไซต์จัดหางานสำหรับนักเรียน, แอปพลิเคชันหางาน เพราะมักมีกำหนดงานพาร์ทไทม์สำหรับนักเรียนโดยเฉพาะ
- ตรวจสอบสัญญาจ้างงานให้ละเอียดก่อนตัดสินใจทำงาน และควรตรวจสอบความน่าเชื่อถือของนายจ้าง ระวังการถูกหลอกลวงจากมิจฉาชีพ
- แจ้งผู้ปกครองให้ทราบถึงลักษณะงานและสถานที่ทำงานอย่างละเอียด
- รักษาสมดุลระหว่างการทำงาน การเรียน และชีวิตส่วนตัวให้ดี เพื่อป้องกันความเครียดและการเหนื่อยล้า จึงควรวางแผนและจัดการเวลาเพื่อให้สามารถทำงานพาร์ทไทม์ควบคู่ไปกับการเรียนได้อย่างมีประสิทธิภาพ
- รู้ข้อมูลและปฏิบัติตามกฎหมายแรงงานอย่างเคร่งครัด เช่น วันลา วันหยุด ช่วงเวลาทำงาน หรือการคำนวณหักภาษี (ถ้ามี)
จะเห็นได้ว่าการทำงานพาร์ทไทม์นักเรียน นอกจากจะเป็นการหารายได้เสริมแล้ว ยังเป็นการพัฒนาทักษะต่าง ๆ เช่น การทำงานเป็นทีม, การจัดการเวลา, ความรับผิดชอบ และการสร้างประสบการณ์ทำงาน ซึ่งทักษะเหล่านี้ล้วนเป็นประโยชน์ในการสมัครเข้าศึกษาต่อในระดับมหาวิทยาลัย หรือการสมัครงานในอนาคต เริ่มหาข้อมูลเพื่อหางานพาร์ทไทม์นักเรียนที่เหมาะสมกับตัวเองได้แล้ว วันนี้ !