แม่น้ำฮวงโห หรือแม่น้ำเหลือง ซึ่งได้รับการขนานนามว่า “Mother River” และ “แหล่งกำเนิดอารยธรรมจีน” มีการพัฒนาสภาพแวดล้อมทางนิเวศวิทยาอย่างเด่นชัดในช่วงไม่กี่ปีมานี้ เนื่องจากรัฐบาลจีนให้ความสำคัญมากขึ้นกับการอนุรักษ์แม่น้ำสายยาวเป็นอันดับสองของจีน
นายสี จิ้นผิง ประธานาธิบดีแห่งสาธารณรัฐประชาชนจีน ยกย่องความสำคัญของแม่น้ำฮวงโหในฐานะปราการตามธรรมชาติ เขตเศรษฐกิจ และแหล่งมรดกทางวัฒนธรรมของจีน พร้อมกับตอกย้ำความพยายามในการส่งเสริมการอนุรักษ์ระบบนิเวศและการพัฒนาคุณภาพสูง
เมื่อวันพุธที่ผ่านมา ประธานาธิบดีสี จิ้นผิง ได้เยี่ยมชมปากแม่น้ำฮวงโหในเมืองตงอิ๋ง มณฑลซานตง ทางภาคตะวันออกของจีน โดยเขาได้ตรวจเยี่ยมท่าเรือปากแม่น้ำฮวงโห ศูนย์เฝ้าติดตามระบบนิเวศสามเหลี่ยมปากแม่น้ำฮวงโห และเขตอนุรักษ์ธรรมชาติแห่งชาติสามเหลี่ยมปากแม่น้ำฮวงโห
ยุทธศาสตร์ระดับชาติ
“การอนุรักษ์แม่น้ำฮวงโหมีความสำคัญอย่างยิ่งต่อการฟื้นฟูประเทศและการพัฒนาอย่างยั่งยืนของประเทศจีน” ประธานาธิบดีสี จิ้นผิง กล่าว ด้วยเหตุนี้ จีนจึงกำหนดให้การอนุรักษ์ระบบนิเวศและการพัฒนาคุณภาพสูงในลุ่มแม่น้ำฮวงโหเป็นยุทธศาสตร์ระดับชาติ
แม่น้ำฮวงโหมีต้นกำเนิดจากมณฑลชิงไห่ ทอดยาวผ่าน 9 มณฑลและเขตปกครองตนเอง ก่อนที่จะไหลลงทะเลป๋อไห่ในมณฑลซานตง
แม่น้ำฮวงโหเป็น “แนวเชื่อมต่อระบบนิเวศ” ซึ่งเชื่อมที่ราบสูงชิงไห่-ทิเบต ที่ราบสูงดินลมหอบ (Loess Plateau) และที่ราบต่าง ๆ ในภาคเหนือของจีนซึ่งขาดแคลนน้ำอย่างรุนแรง จึงมีบทบาทสำคัญในการปรับปรุงสภาพแวดล้อมทางนิเวศวิทยา ต่อต้านการกลายสภาพเป็นทะเลทราย และเป็นแหล่งน้ำ
แม่น้ำความยาว 5,464 กิโลเมตรทำหน้าที่หล่อเลี้ยงประชากรจีนราว 12%, เป็นแหล่งน้ำของพื้นที่เพาะปลูกราว 15%, สนับสนุน GDP ของประเทศราว 14% และเป็นแหล่งน้ำของเมืองกว่า 60 เมือง
นับตั้งแต่การประชุมสมัชชาใหญ่พรรคคอมมิวนิสต์จีนครั้งที่ 18 ประธานาธิบดีจีนได้เยี่ยมเยือนทุกมณฑลและเขตปกครองตนเองทั้งหมดตามลุ่มแม่น้ำฮวงโห และแสดงความห่วงใยต่อ “Mother River” สายนี้ โดยในระยะเวลาไม่ถึงหนึ่งปี ระหว่างเดือนสิงหาคม 2562 ถึงเดือนมิถุนายน 2563 เขาได้ตรวจเยี่ยมลุ่มแม่น้ำฮวงโหถึง 4 ครั้ง
ความท้าทาย
ในระหว่างลงพื้นที่ตรวจเยี่ยม ประธานาธิบดีสี จิ้นผิง ได้กล่าวถึงอุปสรรคและปัญหาต่าง ๆ ในการอนุรักษ์แม่น้ำฮวงโห เช่น สภาพแวดล้อมทางนิเวศวิทยาที่เปราะบาง สภาพการอนุรักษ์แหล่งน้ำที่ย่ำแย่ และความจำเป็นในการยกระดับคุณภาพการพัฒนา
นายสี จิ้นผิง กล่าวว่า ความสงบเรียบร้อยของแม่น้ำฮวงโหมีความสำคัญอย่างยิ่งต่อเสถียรภาพของประเทศจีน แม้ว่าแม่น้ำฮวงโหจะไม่เผชิญอันตรายร้ายแรงใด ๆ ตลอดหลายปีมานี้ แต่เขาก็ย้ำเตือนเสมอไม่ให้การ์ดตก
สภาพทางธรณีวิทยาและสภาพทางธรรมชาติของแม่น้ำฮวงโหก่อให้เกิดอุทกภัยบ่อยครั้งมาแต่โบราณ โดยตลอดระยะเวลา 2,500 ปี แม่น้ำฮวงโหทำลายกำแพงกั้นน้ำมาแล้วกว่า 1,500 ครั้ง และสร้างความเปลี่ยนแปลงครั้งใหญ่บริเวณพื้นที่ตอนล่างมากถึง 26 ครั้ง
ถึงกระนั้น กิจกรรมทางอุตสาหกรรมตามแนวแม่น้ำฮวงโหยังคงคึกคัก ส่งผลให้แม่น้ำฮวงโหกลายเป็นหนึ่งในแม่น้ำที่มีมลพิษมากที่สุดในโลกเมื่อประมาณ 10 ปีที่แล้ว ซึ่งสร้างความเสื่อมโทรมทางระบบนิเวศ
เปลี่ยนแผนการเป็นการปฏิบัติจริง
เพื่อรับมือกับความท้าทายที่ยิ่งใหญ่ในลุ่มแม่น้ำฮวงโห รัฐบาลกลางและรัฐบาลท้องถิ่นตามแนวแม่น้ำฮวงโหต่างใช้มาตรการมากมาย นับเป็นตัวอย่างของการเปลี่ยนยุทธศาสตร์ระดับชาติจากแผนการให้กลายเป็นการปฏิบัติจริงอย่างเป็นรูปธรรม พร้อมกับแสดงให้เห็นถึงความมุ่งมั่นของจีนในการพัฒนาคุณภาพสูง
ตลอด 70 ปีที่ผ่านมา จีนได้ดำเนินโครงการสร้างเขื่อนกั้นน้ำขนาดใหญ่ 4 โครงการ รวมถึงโครงการอนุรักษ์น้ำหลายโครงการ โครงการควบคุมอุทกภัยแบบสองเฟสบริเวณพื้นที่ตอนล่างของแม่น้ำหลายโครงการ รวมทั้งสร้างทำนบกั้นน้ำ นอกจากนี้ ณ ปี 2562 จำนวนโคลนและทรายในแม่น้ำฮวงโหลดลงเกือบ 3 หมื่นล้านตัน และตะกอนบริเวณปลายน้ำลดลง 1.12 หมื่นล้านตัน
การพัฒนาคุณภาพสูงของลุ่มแม่น้ำฮวงโหเริ่มจากการปรับและเปลี่ยนเมืองอุตสาหกรรมเก่าบริเวณต้นน้ำ การพัฒนาเกษตรกรรมสมัยใหม่ในภูมิภาคที่เป็นแหล่งเพาะปลูกพืช และการหาทางช่วยเหลือชาวบ้านยากจนที่อาศัยอยู่ตามริมฝั่งแม่น้ำ
นอกจากนี้ จีนได้พัฒนาอุทยานแห่งชาติและเขตอนุรักษ์ธรรมชาติพื้นที่ชุ่มน้ำมากกว่า 400 แห่งในลุ่มแม่น้ำฮวงโห หนึ่งในนั้นคือเขตอนุรักษ์ธรรมชาติแห่งชาติสามเหลี่ยมปากแม่น้ำฮวงโห ซึ่งประธานาธิบดีสี จิ้นผิง ได้เดินทางไปเยี่ยมชมเมื่อวันพุธที่ผ่านมา
เขตอนุรักษ์ธรรมชาติดังกล่าวครอบคลุมพื้นที่ 153,000 เฮกตาร์ โดยมีพื้นที่ชุ่มน้ำคิดเป็นสัดส่วนกว่า 70% ของพื้นที่ทั้งหมด และเป็นแหล่งแวะพักในช่วงฤดูหนาวของนกอพยพมากมาย ซึ่งรวมถึงนกกระสาขาวตะวันออก ซึ่งเป็นสัตว์ใกล้สูญพันธุ์
เมื่อช่วงต้นเดือนตุลาคม จีนได้ประกาศร่างแผนการอนุรักษ์และพัฒนาลุ่มแม่น้ำฮวงโหไปจนถึงปี 2573 เพื่อเป็นแนวทางสำหรับการกำหนดนโยบายและการวางแผนโครงการทางวิศวกรรมในลุ่มแม่น้ำฮวงโหเพื่อรับมือกับความท้าทายต่าง ๆ นอกจากนี้ จีนยังเร่งออกกฎหมายเพื่อยกระดับการอนุรักษ์ระบบนิเวศและการพัฒนาคุณภาพสูงในลุ่มแม่น้ำฮวงโห
https://news.cgtn.com/news/2021-10-21/Xi-Jinping-inspects-Yellow-River-estuary-14xxlj4xQre/index.html